Climapac

1,2 MWatt Chillers R1234ze voor AB-Inbev

Rhoss chillers voor duurzaam kantoorgebouw

De meerwaarde van een ingenieursbureau bij het uittekenen van een HVAC-installatie wordt soms in twijfel getrokken. Kwatongen durven beweren dat er alleen maar brochures en technische fiches worden gekopieerd. Wie dat denkt, moet dringend eens kijken naar wat Botec heeft gepresteerd in het kantoorgebouw van AB InBev aan het Brouwerijplein in Leuven. Zonder dat het gebouw één dag zonder comfortkoeling viel, werd komaf gemaakt met jarenlang gesukkel met de originele koelinstallatie.
Onmisbare schakels bij het welslagen van dit huzarenstukje waren HVAC-installatiebedrijf Stallo en Climapac, distributeur van Rhoss in België. DOOR RUDY GUNST

Voor ons zit Edwin Segers, bestuurder van Botec, het ingenieursbureau voor bouw en techniek uit Wommelgem. Met zichtbare trots vertelt hij hoe zijn kantoor erin is geslaagd om de voortdurende weerkerende problemen met de comfortkoeling (airconditioning) op te lossen, zonder dat er structurele wijzigingen aan het gebouw mochten uitgevoerd worden. Zo moesten bijvoorbeeld de koelbalken behouden blijven als afgiftesysteem en stonden de chillers op het dak ingebed in een aangepaste kuil wat de footprint van de nieuwe toestellen beperkte.
Technische puzzel “Renovatie in een nieuw gebouw”, vat Edwin Segers het bondig samen.
“Nadat we eerder al de verwarmingsketels hadden vervangen en de koelplafonds geoptimaliseerd, kwamen de chillers aan de beurt. Onbegrijpelijk dat de koelinstallatie niet naar behoren functioneerde, maar hier waren verschillende redenen voor en het is niet aan mij om iemand met de vinger te wijzen. Maar omwille van de vele problemen kon de bedrijfszekerheid niet langer gegarandeerd worden en was investeren in nieuwe koelmachines de enige optie. Gelukkig droegen alle betrokken partijen het duurzame gedachtegoed hoog in hun vaandel, en stonden ze resoluut achter onze doelstelling om van de renovatie gebruik te maken om de koelinstallatie te verduurzamen.”
Bij een grondige renovatie moet je de vragen stellen die er toe doen; zo werd ook herberekend of het koelvermogen van de bestaande toestellen (1,5 MW) wel nodig was. Dit bleek op zijn zachtst gezegd wel heel ruim berekend, want Botec kwam na hercalculatie uit op een reële behoefte van 1,2 MW koelvermogen en na drie (volgens KMI-normen) officiële hittegolven werd de comfortkoeling doorheen de 5.000 m² kantoorruimte probleemloos verzekerd.
Edwin Segers haalt het belang van Hysopt aan, een unieke ontwerpsoftware die helpt om een maximaal rendement uit verwarmings- en koelinstallaties te halen. Deze software zorgt ervoor dat de HVAC-installatie hydraulisch tot in het kleinste detail wordt geoptimaliseerd. Dit gebeurt volgens een vierstappenplan: digitaliseren, optimaliseren, simuleren en evalueren.

Langetermijnoplossing “De nieuwe luchtgekoelde chillers van Rhoss met semi-hermetische schroefcompressoren van Bitzer (model TCAVBE 2865 BCI LDK) zorgden al meteen voor een geweldige winst op het energieverbruik, en dit zowel in vollast als deellast”, legt Marc Weckx, technisch commercieel adviseur bij Climapac, uit. “Een grote pluim hierbij voor de vakmensen van het koeltechnisch installatiebedrijf Stallo die de chillers volgens de regels van de kunst plaatsten en die er ook voor zorgden dat de inbedrijfsstelling samen met een medewerker van Climapac optimaal gebeurde zodat de vooropgestelde rendementen worden behaald.”
Maar de grootste verbetering met het meeste toekomstpotentieel blijft onzichtbaar voor de gebruiker: het koelmiddel R1234ze met GWP 7, qua toepassing en drukken de HFO die het best vergelijkbaar is met R134a. “De Italiaanse fabrikant Rhoss heeft doorheen de jaren een stevige reputatie uitgebouwd door steeds de focus te leggen op R&D. Er worden al lange tijd inspanningen geleverd om oplossingen te bieden voor de uitfasering van de schadelijke koelgassen die volgens een strakke tijdlijn uit de markt zullen verdwijnen. Vandaag kiezen voor het koelgas R1234ze als vervanging in chillers waar vroeger geopteerd werd voor R134a (GWP 1.430) is een verstandige keuze waarmee de eindklant voor vele jaren ontzorgd wordt van de F-gassenwetgeving. Bij de keuze van een chiller met R1234ze ter vervanging van een chiller met R134a moet er wel rekening mee gehouden worden dat R1234ze een lager volumetrisch rendement heeft wat overeenkomt met ongeveer 20% minder koelcapaciteit.
Hier vormde dit geen enkel probleem want zelfs met dit capaciteitsverlies hebben we nog 300 MW kunnen verminderen! R1234ze is matig brandbaar (klasse A2L) wat gevolgen heeft op enkele veiligheidsaspecten zoals max. volume en lekcontrole. Wat dit laatste betreft moet de eindgebruiker zich geen zorgen maken: Rhoss heeft zijn chillers uitgerust met een ingebouwd lekdetectiesysteem én in de kuil waar de chillers staan is er ook nog eens een bijkomend extern lekdetectiesysteem geplaatst. Op het vlak van veiligheid is geen enkele toegeving aanvaardbaar!”
Huzarenstukje Marc Weckx wijst erop dat Rhoss ook nog een gamma toestellen met het koelmiddel R513A (GWP 631) op de markt heeft gezet. R513A is een blend van R134a en de HFO R1234yf.
Dit koelgas heeft vrijwel dezelfde fysische eigenschappen als R134a met slechts 3% capaciteitsverlies en wordt vooral toegepast in commerciële en industriële middeltemperatuur DX-systemen, chillers, airconditioning en warmtepompen. Het grote voordeel van R513A is de indeling in categorie A1 - het is dus onbrandbaar – maar daar tegenover staat de hogere verdampingstemperatuur.

De vervanging van de twee chillers was een huzarenstukje en verliep volgens een zeer strikt scenario. De AB InBev-werknemers hebben van de werken zelfs niets gemerkt, want op vrijdag verlieten ze hun kantoor en op maandag konden ze de comfortkoeling gebruiken alsof er niets was gebeurd! Op donderdag ondergingen de chillers de end-ofline test in de fabriek in Italië, daarna gingen ze rechtstreeks op transport en op vrijdagavond om 21u zette een hijskraan ze op het dak. Op zaterdag en zondag werd alles gekoppeld en op maandagmorgen gebeurde de
inbedrijfstelling met om 13u30 de officiële ingebruikname. “Een dikke pluim voor alle betrokken partijen die dit hebben mogelijk gemaakt”, besluiten Edwin Segers en Marc Weckx.
www.climapac.be